Όσο βλέπω τα κορίτσια μου να μεγαλώνουν, ειδικά την Έλενα που είναι ήδη στην προεφηβεία, προσπαθώ να επαναφέρω στη μνήμη μου τη δική μου εφηβεία και το πώς η δική μου μαμά προετοίμασε εμένα για όλες αυτές τις μεγάλες αλλαγές που θα έρχονταν στη ζωή μου. Αλλαγές που αυτομάτως θα με έκαναν από παιδί, κορίτσι και από κορίτσι γυναίκα…
Μου είναι πολύ δύσκολο να θυμηθώ λεπτομέρειες. Θυμάμαι μόνο που η μαμά μου μία μέρα μου εξήγησε όσο πιο όμορφα και απλά μπορούσε, ότι μία μέρα θα έβλεπα αίμα. Χωρίς καμία προειδοποίηση. «Δε θέλω να τρομάξεις μωρό μου! Είναι απολύτως φυσιολογικό και συμβαίνει σε όλα τα κορίτσια!». Θυμάμαι κιόλας ότι μου είχε υποσχεθεί ότι τη μέρα που θα αδιαθετούσα για πρώτη φορά θα ξύριζα τα πόδια μου! Αν εσύ που διαβάζεις αυτές τις γραμμές τώρα πας έκτη δημοτικού, ή μόλις ξεκίνησες το Γυμνάσιο και έχεις πολλές τρίχες στα ποδαράκια σου, μπορείς να καταλάβεις τον ενθουσιασμό που ένιωσα όταν η μαμά μου με διαβεβαίωσε ότι επιτέλους θα απαλασσόμουν από αυτή την ανεπιθύμητη τριχοφυία στις γάμπες μου! Πραγματικά, τώρα που το σκέφτομαι, αυτό ήταν το τέλειο τέχνασμά της για να με κάνει να συνδέσω την περίοδο με κάτι για το οποίο ανυπομονούσα! Πόσο σοφή είσαι μανούλα μου! Αυτό θα κάνω κι εγώ με τα κορίτσια μου!
Επειδή όμως εγώ δεν είμαι ειδικός, αποφάσισα να ενημερωθώ με δύο τρόπους γι’ αυτή την ευαίσθητη περίοδο στη ζωή των κοριτσιών και των… μαμάδων τους!
Εσύ γνωρίζεις την νέα πλατφόρμα Always teens;
Σε αυτό το microsite μπορείς να διαβάσεις πολύ ενδιαφέροντα άρθρα που θα σε κάνουν να αποκτήσεις μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για τις μέρες που έρχονται –αν είσαι έφηβη- ή που θα σε μάθουν περισσότερα απόσα νόμιζες ότι ξέρεις –αν είσαι μαμα-! Πάρε μια γεύση:
Δε σταμάτησα εκεί όμως! Θέλησα να μάθω από μία έμπειρη ψυχολόγο όλα όσα δεν γνωρίζω ώστε να προετοιμάσω καλύτερα τα κορίτσια μου για την πρώτη περίοδο.
Η Ιωάννα Θεοδωρακοπούλου, έλυσε τις απορίες μου και με έκανε να αισθανθώ λίγο πιο… έτοιμη.
Τι να απαντήσει σε κάποιο παιδί που πιθανότατα θα τη χλευάσει σε περίπτωση ατυχήματος στο σχολείο;
Η περίπτωση ατυχήματος στο σχολείο ή και οπουδήποτε εκτός σπιτιού, είναι πολύ πιθανή για όλες τις γυναίκες όσο και να προσέχουμε. Κι αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να το ξέρει το κορίτσι μας, όχι για να μην ντραπεί, αλλά για να το βιώσει σε φυσιολογικά επίπεδα και να μπορέσει να το διαχειριστεί χωρίς να την επηρεάσει αρνητικά. Γι’ αυτό πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένη.
Ενισχύστε την αυτοπεποίθησή της εξηγώντας ότι δεν έχει κανένα λόγο να ντραπεί και ότι οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν πότε έχει περίοδο. Ιδίως αν τηρεί τους κανόνες υγιεινής γενικότερα αλλά και ειδικότερα για τις ημέρες της περιόδου, δεν φοράει πολύ στενά ρούχα, αλλάζει συχνά σερβιέτα και δεν το έχει αναφέρει πάνω στην κουβέντα, δεν θα υπάρχει ούτε ένας άνθρωπος που θα καταλάβει ότι έχει περίοδο. Και όλο αυτό το δράμα μπορεί να αποφευχθεί απλά με προετοιμασία. Από μία ηλικία κι έπειτα η περίοδος κάθε μήνα έρχεται συγκεκριμένες ημέρες και άρα έχουμε όλες μια ιδέα πότε να περιμένουμε την επόμενη. Να έχουμε πάντα μαζί μας τα απαραίτητα σε σερβιέτα ή ταμπόν για να μην χρειαστεί να δανειστούμε κάποιο προϊόν που δεν είναι της επιλογής μας.
Αν λοιπόν δεν νοιώσει ότι της συνέβη κάτι πολύ άσχημο, θα μπορέσει να αντιμετωπίσει το όποιο άκομψο σχόλιο λέγοντας ευθέως ότι έχει περίοδο. Η αντίδραση κάποιου παιδιού μπορεί να είναι σκληρή αλλά την στιγμή εκείνη, κρίνεται ο άλλος άνθρωπος και όχι η ίδια. Είναι αρκετές οι οικογένειες που δεν μιλάνε για αυτά τα φυσιολογικά θέματα, καταλήγοντας κυρίως τα αγόρια πλήρως ανενημέρωτα και συχνά να αντιμετωπίζουν ανώριμα ένα κορίτσι με λεκέ αίματος στο παντελόνι της. Γνωρίζοντας ότι η περίοδος είναι όχι μόνο κάτι φυσιολογικό αλλά και υγεία για το γυναικείο σώμα, και ότι μπορεί να λερωθεί όπως και όταν τρώει παγωτό ή κάτσει κάπου απρόσεχτα, θα νοιώσει άβολα αλλά την ίδια στιγμή θα μπορεί να ευχαριστήσει όποιον της το επισήμανε διακριτικά αλλά και κάποιον που λόγω άγνοιας θα το κάνει με πολύ άσχημο τρόπο. Έχοντας η ίδια τη γνώση ότι πολλά αγόρια δεν ξέρουν τί συμβαίνει στο σώμα μιας γυναίκας καθώς όσα γνωρίζουν, αν γνωρίζουν ότι ένα κορίτσι έχει περίοδο, είναι προστατευτικά και πολύ υποστηρικτικά, θα θεωρήσει πολύ λογικό πάλι να τον ευχαριστήσει ενημερώνοντάς τον ότι θα ήταν καλό για τον ίδιο να ενημερωθεί για την λειτουργία του γυναικείου σώματος.
Πρέπει να φροντίζουμε να νοιώθουμε άνετα με τον εαυτό μας ακόμα κι όταν έχουμε περίοδο. Πείτε στο κορίτσι σας ότι όλες μπορεί να έχουμε σκεφτεί το χειρότερο σενάριο και να έχουμε αναγκαστεί να δέσουμε μια μπλούζα στην μέση κατά καιρούς. Όμως δεν χρειάζεται να νοιώθουμε σαν να ήρθε το τέλος του κόσμου. Γιατί αυτό που μας συμβαίνει με την παρουσία της περιόδου είναι η βάση της αρχής του κόσμου. Δεν χρειάζεται ούτε να περιορίζουμε τον εαυτό μας ούτε να θεωρούμε ότι αυτές οι μέρες πρέπει να αλλάζουν όλη τη ζωή μας. Μπορεί να πήραμε τέτοια μηνύματα από τις μαμάδες μας αλλά καλύτερα να μην τα μεταφέρουμε στην κόρη μας αν θέλουμε να νοιώθει υγιής και καλά με την περίοδο της, με το σώμα της και εν γένει με τον εαυτό της. Ας μην το ονομάζουμε «αδιαθεσία» γιατί δεν είμαστε άρρωστες, αδύναμες και εύθραυστες. Η λέξη «περίοδος» είναι μια χαρά ως έχει. Και αυτές τις μέρες πρέπει να φροντίζουμε τον εαυτό μας και να παραμένουμε δραστήριες. Μπορεί να νοιώθουμε πόνο, πρακτικά άβολα και σε ετοιμότητα καθαριότητας αλλά όλα αυτά είναι διαχειρίσιμα όπως και τα συναισθήματά μας, ώστε να νοιώθουμε δυνατές. Η περίοδος, ένα είναι το κύριο συναίσθημα που πρέπει να μας προκαλεί. Υπερηφάνεια !
Πώς μπορείς να εξηγήσεις ότι μπαίνει μέσα από την περίοδο σε μία διαδικασία συνολικής ωρίμανσης;
Μπαίνοντας στην εφηβεία - γύρω στα 9 - , θα αρχίσει να βλέπει αλλαγές καθώς περνάει από διάφορα στάδια τόσο το σώμα της όσο και το πνεύμα της. Στιγμές γεμάτες ενθουσιασμό αλλά και κάποιες φορές αρκετά πολύπλοκες που προκαλούν σύγχυση στο παιδί. Ψηλώνει, στρογγυλεύει το σώμα και αρχίζει να γίνεται πιο θηλυκό. Αναπτύσσεται το στήθος, εμφανίζει τριχοφυΐα στην ευαίσθητη περιοχή και στις μασχάλες, εκκρίνει υγρά από τον κόλπο και μερικούς μήνες μετά ξεκινάει η έμμηνος ρύση. Αυτό σημαίνει ότι τα γυναικεία όργανα αναπαραγωγής έχουν ωριμάσει.
Ένα κορίτσι είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσει από νωρίς ότι η περίοδος δεν είναι μια απλή αιμορραγία αλλά μέσω αυτής μπαίνει στον κόσμο της γυναίκας. Η έμμηνος ρύση είναι ένα από τα σημάδια ωρίμανσης, ότι από παιδί γίνεται γυναίκα. Ο σκοπός της περιόδου είναι να προετοιμάσει το σώμα της για την φυσιολογική βιολογική λειτουργία των γυναικών – την ικανότητα αναπαραγωγής. Γι’ αυτό και γίνεται σε μηνιαία βάση, καθώς ο κύκλος επαναλαμβάνεται κατά τη διάρκεια των αναπαραγωγικών χρόνων της ζωής της γυναίκας.
Όμως για να μπορέσει να καταλάβει, πρέπει να κάνετε συχνά συζητήσεις σε γενικότερη βάση, εξηγώντας τις λειτουργίες του ανθρωπίνου σώματος και μετέπειτα την ανθρώπινη αναπαραγωγή, διαχωρίζοντας το σώμα της γυναίκας και άρα μιλώντας πια ανοιχτά για την περίοδο.
Τι πρέπει να της πεις λίγο καιρό πριν αδιαθετήσει για πρώτη φορά ώστε να την προετοιμάσεις χωρίς να τη φοβίσεις;
Η προετοιμασία του κοριτσιού μας με όσο το δυνατό πιο απλά λόγια πριν εμφανιστεί η περίοδος, βοηθάει στο να γνωρίζει ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας για το πότε θα ξεκινήσει η περίοδός της, γιατί όταν θα συμβεί, θα είναι έτοιμη. Όταν επιλέγουμε να κρατήσουμε τα ευαίσθητα θέματα στην ντουλάπα μας, οι συνέπειες είναι εμφανείς. Γυναίκες που κανείς δεν φρόντισε να τις προετοιμάσει σχετικά με την έναρξη της περιόδου, θεώρησαν μέχρι και ότι πεθαίνουν, ενώ τους συνέβαινε αυτό που της προετοίμαζε για μια υγιή σχέση με το σώμα, την θηλυκότητα, και συνεπώς με τον εαυτό τους.
Με την εφηβεία λοιπόν έρχονται και αρκετά ερωτηματικά, γι` αυτό μία αναφορά και αρκετά εκτενής, δεν αρκεί. Θα βοηθήσει μια σειρά συζητήσεων γενικότερα για όλα τα καινούργια πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή της. Είναι καλό να συζητάμε πολλές φορές από λίγο προκειμένου να της δώσουμε την ευκαιρία να συγκρατήσει αλλά και να καταλάβει καλά όσα της πούμε. Δεν θέλουμε επουδενεί να την κάνουμε να αισθανθεί ότι αυτό που θα της συμβεί είναι κάτι σοβαρό ή παράξενο οπότε δεν χρειάζεται να κάνουμε δραματικούς προλόγους στην συζήτηση όπως «πρέπει να μιλήσουμε για κάτι σημαντικό που σε αφορά και θα σου συμβεί», «δεν θέλω να τρομάξεις αλλά πρέπει να μάθεις κάτι που όταν έρθει θα σου αλλάξει όλη τη ζωή» και ανάλογες δηλώσεις. Ιδίως για παιδιά που εμφανίζουν ευαισθησία και άγχος, πρέπει να στοχεύετε στην ενημέρωση και τον καθησυχασμό μέσα από τακτικές και επαρκείς συζητήσεις.
Η πιο συχνή και μεγάλη ανησυχία των κοριτσιών είναι λιγότερο βιολογική και περισσότερο πρακτική. Θέλουν να ξέρουν πότε θα γίνει, πώς θα νοιώσει και τί πρέπει να κάνει όταν έρθει. Αυτό που λοιπόν μπορεί να τη βοηθήσει είναι να την ενημερώσετε ανοιχτά, με γλυκό και φιλικό τόνο, αποφεύγοντας αρνητικές και τρομακτικές περιγραφές, για τα προειδοποιητικά σημάδια – κράμπες, κολπικά υγρά και φυσικά συμπτώματα προεμμηνορροϊκού συνδρόμου ( αλλαγές στη διάθεση, πονοκέφαλος, και άλλα καθώς κάθε κορίτσι είναι διαφορετικό) . Καθησυχάστε την με ηρεμία και χαμόγελο ότι θα της συμβεί κάτι υπέροχο το οποίο την βάζει στη φάση της γονιμότητας ! Μπορείτε να της μιλήσετε για την αίσθηση που θα της σηματοδοτήσει ότι η περίοδος έρχεται – αίσθηση υγρού ή πόνου χαμηλά στην κοιλιά – όπως και να φτιάξετε μαζί ένα μικρό τσαντάκι με τα απαραίτητα το οποίο θα έχει μαζί της ανεξαρτήτως του αν έχει έρθει η περίοδος ακόμα. Παροτρύνετέ την να μιλήσει σε μια δασκάλα ή καθηγήτριά της , αν δεν είστε μαζί, και στην συνέχεια να μεταβεί στην τουαλέτα. Είναι καλό να της τονίσετε ότι το αίμα που θα δει δεν είναι βρώμικο και ότι δεν την κάνει ανεπιθύμητη. Πρέπει να την διαβεβαιώσετε ότι για την στιγμή εκείνη είναι καλά εφοδιασμένη με γνώση πριν καν συμβεί και ότι αυτό που συμβαίνει στο σώμα μας, πρέπει να μας κάνει να νοιώθουμε όμορφα καθώς μπαίνουμε στον κόσμο των γυναικών.
Η συζήτηση με την κόρη μας δεν βάζει μόνο τα θεμέλια για μια ανοιχτή και στενή σχέση μεταξύ μας, αλλά και τις βάσεις για να αναπτύξει μια ζωή με αγάπη για τον εαυτό της όπου θα νοιώθει δυνατή τόσο για το σώμα της όσο και για τη ζωή της. Έτσι, ενώ θα περνάει από διάφορα στάδια, θα μπορέσει να αγκαλιάσει τη θηλυκότητα της, κάτι που θα τη βοηθήσει να σχετιστεί και να εξελιχθεί ως γυναίκα.
Σε ποια ηλικία πρέπει να μιλήσω στην κόρη μου για την περίοδο;
Σίγουρα όσο νωρίτερα αρχίσετε να μιλάτε στο παιδί για τις αλλαγές που θα περιμένει στην εφηβεία, τόσο το καλύτερο. Όμως εξαρτάται και από το παιδί. Κι εσείς γνωρίζετε το παιδί σας καλύτερα από κάθε άλλον. Αν έχει αρχίσει να ρωτάει για την περίοδο, απαντήστε με ευθύτητα και ειλικρίνεια. Αν όχι, ξεκινήστε το εσείς Κι αν βγάζει αντίσταση, μην τα παρατήσετε. Μπορείτε να ξεκινήσετε ρωτώντας τί γνωρίζει για την εφηβεία, να διορθώσετε λάθος πληροφορίες και να εξηγήσετε τα βασικά. Εν γένει, μια καλή ηλικία είναι γύρω στα 7 καθώς σε μερικά κορίτσια η περίοδος έρχεται κοντά στα 8. Αν έχει εμφανίσει σωματικά σημάδια ανάπτυξης, βιαστείτε γιατί η περίοδός της είναι στη γωνία. . Και μην φοβηθείτε να εμπλέξετε και τον μπαμπά ώστε να δώσετε και το μήνυμα ότι είναι κάτι εντελώς απενοχοποιημένο – έστω και η παρουσία του μπροστά στη συζήτηση θα έχει μεγάλη διαφορά.
Όμως θα ήθελα να τονίσω πόσο σημαντικό είναι οι γονείς να έχουμε ξεπεράσει τις δικές μας αναστολές και ενδεχομένως αρνητικά βιώματα καθώς όλες οι γυναίκες έχουμε τη δική μας ιστορία. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικές ως μητέρες στον τρόπο που θα τις προσεγγίσουμε για το θέμα αυτό, διότι οι πηγές πληροφόρησης των παιδιών στην εποχή που διανύουμε είναι πολλαπλές και ο κίνδυνος παραπληροφόρησης τεράστιος. Το κορίτσι σας έχει ανάγκη να γνωρίζει για την έμμηνο ρύση και όλες τις αλλαγές που φέρνει η εφηβεία. Όπως καταλαβαίνετε οι φίλοι μπορεί να δώσουν ανακριβείς πληροφορίες. Σε κάποιες περιπτώσεις, η μητέρα μπορεί να χρειαστεί να ξεπεράσει τον εαυτό της και τις ντροπές, για να μπορέσει να μιλήσει ανοιχτά με το παιδί της χωρίς να προκαλέσει λάθος εντυπώσεις. Μην ξεχνάτε ότι οι συζητήσεις για την περίοδο μπορεί να δημιουργήσουν το έδαφος για μελλοντικές συζητήσεις περί της σεξουαλικότητας.
Είναι σωστό να μοιραστεί το νέο με τις συνομήλικες φίλες της; Θα νιώσει καλύτερα;
Η άφιξη της πρώτης περιόδου, είναι σαφές ότι θα προκαλέσει αναστάτωση, λίγο φόβο, και αμηχανία. Ο στόχος σας ως μητέρα πρέπει να είναι να νοιώθει δυνατή μπροστά στην ωρίμανσή της ως μια νεαρή γυναίκα για να μπορεί να μοιραστεί την εμπειρία και τις απορίες της με την μητέρα της, την κολλητή της, μια έμπιστη ενήλικη φίλη ή ακόμα και την καθηγήτριά της. Στην περίπτωση που τα κορίτσια επιλέγουν να το μοιραστούν με φίλες τους, τα αποτελέσματα δεν είναι απόλυτα. Από την καθημερινή επαφή με εφήβους, παρατηρούμε ότι συνήθως τα κορίτσια που είναι καλά προετοιμασμένα και επιλέγουν να το μοιραστούν με φίλες τους, νοιώθουν πολύ σημαντικές για αυτό που τους συνέβη, εισπράττουν φροντίδα και το βιώνουν σαν μια γιορτή συγκριτικά με τα κορίτσια που επιλέγουν ή καταλήγουν να το μοιραστούν επειδή δεν γνωρίζουν τί συμβαίνει, και στην ουσία αναζητούν με άγχος και φόβο την υποστήριξη σε παρέες συνομηλίκων. Οπότε οι φίλες του κοριτσιού μας είναι μια καλή πηγή υποστήριξης.
Όσο πιο καλά ενημερωμένη είναι, τόσο πιο εύκολο θα της είναι να μιλήσει για την έμμηνο ρύση με τις φίλες της, να μοιραστεί την ιστορία της, να μαθαίνει η μία από την άλλη, να απευθυνθεί σε ειδικούς αν το έχει ανάγκη. Μην ξεχνάτε ότι αν πρώτη εσείς ως μητέρα της, μοιραστήκατε την ιστορία σας μαζί της, της μάθατε να το κάνει κι εκείνη. Αν εσείς ντραπήκατε να το κάνετε, το ίδιο θα κάνει κι εκείνη. Όμως η περίοδος δεν πρέπει ποτέ να θεωρηθεί ότι είναι κάτι που πρέπει να την κάνει να νοιώθει άβολα, βρώμικη, ανεπιθύμητη. Αντιθέτως πρέπει να νοιώθει υπερήφανη και δυνατή νεαρή γυναίκα. Άξια να θέτει ερωτήματα και να έχει γύρω τις υποστηρικτικούς ανθρώπους, που την αγαπούν και τους εμπιστεύεται.
Αν είναι η πρώτη από τις φίλες της που θα αδιαθετήσει ή το αντίθετο, θα νιώσει άβολα;
Κατά μέσο όρο, η πρώτη περίοδος έρχεται στις ηλικίες 10-16 ετών με την πλειοψηφία γύρω στα 12. Όμως το κάθε κορίτσι είναι διαφορετικό και αν κάτι είναι απόλυτα φυσιολογικό, είναι το να έχει την πρώτη της περίοδο είτε νωρίτερα είτε αργότερα από τις φίλες της. Εδώ είναι και πάλι σημαντική η στάση της μητέρας που θα ήταν αρκετά βοηθητικό να της έχει μοιραστεί πότε της ήρθε η περίοδος για πρώτη φορά και ας την έχει ως γενική ένδειξη. Ταυτόχρονα, πρέπει να υπενθυμίζει στην κόρη της ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να αγωνιά για την περίοδο των φίλων της – ή αν θα είναι διαφορετική – τονίζοντας ότι η περίοδος, η διάρκεια του κύκλου και η ροή, ποικίλλουν από γυναίκα σε γυναίκα όπως και μερικές φορές από μήνα σε μήνα. Θα ήταν καλό να γνωρίζει και ότι στην εφηβεία συχνά ο κύκλος δεν είναι σταθερός.
Έχοντας αυτές τις γνώσεις, θα νοιώθει καλά να μιλάει ανοιχτά για την εμπειρία της με τις φίλες της ή μικρότερα κορίτσια, συμβάλλοντας κι εκείνη σε μια νέα γενιά γυναικών, με πιο θετικά μηνύματα για την περίοδο (ένα υγιές, θετικό και φυσικό γεγονός). Εν συνεχεία, θα έχει την δυνατότητα να βοηθήσει στη δημιουργία νέων συνηθειών, όπου τα κορίτσια πιο δυνατά από προηγούμενες γενιές θα έχουν πρόσβαση σε επιπλέον πληροφορίες για το σώμα τους, σε ευκαιρίες να μπορούν να αποφασίζουν με βάση τα γεγονότα κι όχι μύθους και φοβίες από πεποιθήσεις παλαιότερων εποχών. Και φυσικά, αυτές οι συζητήσεις μεταξύ του κοριτσιού και των φίλων της, αδερφών της, μητέρας της, δασκάλα της και ειδικών, μπορεί να έχουν σημαντική επιρροή για τη εδραίωση μιας νέας, πιο υγιούς και θετικής – κοινωνικά - στάσης για την έμμηνο ρύση. Η περίοδος είναι η πόρτα για την ωρίμανση και η σωστή προετοιμασία, το κάνει πολύ λιγότερο επώδυνο.
Με τους σωστούς συμμάχους, όπως η Always Platinum, δεν έχεις να φοβάσαι τίποτα!
