Η μαστίτιδα (μαστίτις): ένα συνηθισμένο πρόβλημα του θηλασμού

Η μαστίτιδα συνήθως εμφανίζεται εντός των πρώτων 3 μηνών από την έναρξη του θηλασμού. Εντούτοις, δεν αποκλείεται να εμφανιστεί και αργότερα, ακόμα και όταν η γυναίκα βρίσκεται σε διαδικασία διακοπής του θηλασμού.

Η μαστίτιδα θεωρείται μία από τις κυριώτερες αιτίες διακοπής του θηλασμού, ειδικά αν δεν αντιμετωπισθεί άμεσα, ει δυνατόν εν τη γενέσει της.

Ποια είναι τα συμπτώματα της μαστίτιδας;

Το πρόβλημα αυτό εμφανίζεται συνήθως επί του ενός μαστού, χωρίς όμως να μπορούμε να αποκλείσουμε την ταυτόχρονη εμφάνισή της επί αμφοτέρων των μαστών. Τα συνηθέστερα συμπτώματα της μαστίτιδας είναι:

• η εμφάνιση οιδήματος στο μαστό. Η γυναίκα περιγράφει, πως οι μαστοί της είναι «πρησμένοι» και «βαρείς».
• η εμφάνιση σκληρίας, η οποία συνήθως αφορά συγκεκριμένη περιοχή του μαστού. Κατά την ψηλάφηση των μαστών υπάρχουν περιοχές «πιο σκληρές» από άλλες.
• η εμφάνιση ερυθρότητας του δέρματος, η οποία έχει συνήθως σφηνοειδές σχήμα (μοιάζει με τρίγωνο) με την κορυφή της σφήνας να «κοιτάζει» προς τη θηλή. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ερυθρό παρουσιάζεται το υπερκείμενο της σκληρίας δέρμα (το δέρμα, που καλύπτει τη «σκληρή» περιοχή)
  το δέρμα, που παρουσιάζει την ερυθρότητα είναι και θερμό στην αφή (στο άγγιγμα)
• η ψηλάφηση των μαστών είναι ιδιαιτέρως επώδυνη και η γυναίκα αντιδρά, σε οποιαδήποτε άσκηση πίεσης επί των μαστών της
• η εμφάνιση πυρετικής κίνησης, η οποία συνήθως κυμαίνεται μεταξύ των 38οC και των 38,5οC
• η εμφάνιση ενός γενικότερου αισθήματος κακουχίας και κόπωσης

Για ποιους λόγους εμφανίζεται η μαστίτιδα κατά το θηλασμό;

Ανατρέχοντας στις βασικές αρχές της ανατομίας του μαστού, η οποία απεικονίζεται σχηματικά στην παρακάτω εικόνα διακρίνουμε το μαστικό αδένα, ο οποίος είναι και η έδρα παραγωγής του γάλακτος. Ο μαστικός αδένας αποτελείται από τμήματα, που ονομάζονται λοβοί. Έκαστος λοβός συνδέεται με ένα λεπτό σωλήνα: τον γαλακτοφόρο πόρο. Οι γαλακτοφόροι πόροι «συρρέουν» σε πόρους όλο και μεγαλύτερης διαμέτρου, για να καταλήξουν τελικά στη θηλή, από όπου και εκρέει το γάλα.

Το βασικό αίτιο της μαστίτιδας είναι η απόφραξη κάποιου εκ των γαλακτοφόρων πόρων. Η απόφραξη των γαλακτοφόρων πόρων προκαλείται από την πήξη γάλακτος εντός αυτών, η οποία συνήθως οφείλεται στην ανεπαρκή αποφόρτιση του μαστού.

Δηλαδή, αν δεν «αδειάζουν» αρκετά οι μαστοί, υπάρχει η πιθανότητα το γάλα να «πήξει» εντός αυτών και να δημιουργήσει ένα είδος «πώματος». Έτσι το γάλα, που συνεχίζει να παράγεται συλλέγεται πίσω από το πώμα αυτό και αποτελεί ιδανικό υπόστρωμα («τροφή»), για μικρόβια, τα οποία πολλαπλασιάζονται και προκαλούν τη φλεγμονή.

Τα μικρόβια, που προκαλούν τη μαστίτιδα κατά κανόνα είναι μικρόβια, τα οποία εντοπίζονται υπό φυσιολογικές συνθήκες στο δέρμα της μητέρας ή στο στόμα του μωρού. Κανονικά, τα μικρόβια αυτά, αν και εισέρχονται σε κάθε περίπτωση στους γαλακτοφόρους πόρους, εξέρχονται σχετικά άμεσα λόγω της συνεχούς ροής του γάλακτος, κάτι που δεν συμβαίνει στην περίπτωση απόφραξης κάποιου γαλακτοφόρου πόρου.

Έτερη «πύλη εισόδου» των μικροβίων αυτών εντός του μαστού αποτελούν ενδεχόμενες ασυνέχειες (μικρά ή μεγαλύτερα τραύματα) του δέρματος, που καλύπτει το μαστό ή τη θηλή. Ειδικά δε επί της θηλής τέτοιου είδους ασυνέχειες είναι αρκετά συνηθισμένες, αν το μωρό δεν πιάνει σωστά τη θηλή, διότι στην περίπτωση αυτή οι θηλαστικές κινήσεις του στόματός του επί της θηλής, προκαλούν μικρότερους ή μεγαλύτερους τραυματισμούς.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Διαβάστε περισσότερα για τον θηλασμό ΕΔΩ!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr