Γιατί η ανδρική γονιμότητα έχει μεγαλύτερη σημασία από ποτέ

Συχνά, όταν μιλάμε για γονιμότητα, η συζήτηση επικεντρώνεται αποκλειστικά στις γυναίκες. Όμως η συμβολή του άνδρα είναι εξίσου καθοριστική: η ανδρική γονιμότητα παίζει κρίσιμο ρόλο στην ικανότητα ενός ζευγαριού να αποκτήσει παιδί και επηρεάζει σημαντικά την επιτυχία της σύλληψης.

Η υπoγονιμότητα επηρεάζει περίπου το 15% των ζευγαριών που προσπαθούν να συλλάβουν και σε περίπου το 50% των περιπτώσεων ο άνδρας ευθύνεται είτε πλήρως είτε μερικώς για το πρόβλημα.

Ένα ταμπού που επηρεάζει τις σχέσεις και τη γονιμότητα

Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην έγκαιρη αξιολόγηση της ανδρικής γονιμότητας είναι το στίγμα που την περιβάλλει. Πολλοί άνδρες θεωρούν ότι η ικανότητά τους να δημιουργήσουν οικογένεια σχετίζεται με την «ανδρικότητα» τους — και αυτό δημιουργεί φόβο, ντροπή ή αποφυγή εξέτασης. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, σχεδόν 6 στους 10 άνδρες πιστεύουν ότι υπάρχει στίγμα γύρω από τις εξετάσεις γονιμότητας. Πολλοί δηλώνουν ότι αποφεύγουν να κάνουν ακόμα και μια απλή εξέταση σπέρματος επειδή «είναι άβολο ή δυσάρεστο», ενώ άλλοι αισθάνονται ότι είναι πιο εύκολο να πιστέψουν ότι "εντάξει, όλα είναι καλά" παρά να αντιμετωπίσουν μια αρνητική διάγνωση.

Η ελλιπής διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας οδηγεί σε μη αναγκαία εξωσωματική, λένε οι ειδικοί

Για πολλούς άνδρες, το να ακούσουν ότι «το σπέρμα τους δεν είναι φυσιολογικό» μοιάζει σαν προσωπική αποτυχία, ακόμη και όταν πρόκειται απλώς για ένα ιατρικό θέμα που μπορεί να έχει λύση. Αυτό καθυστερεί τη διάγνωση και τη θεραπεία, ενώ ταυτόχρονα αναγκάζει πολλές γυναίκες να περνούν πρώτες από πολύπλοκες και επίπονες εξετάσεις.

Ανδρική γονιμότητα: μειώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες

Οι ειδικοί ανησυχούν επίσης για τα στοιχεία που δείχνουν ότι η ανδρική γονιμότητα έχει μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες. Μελέτες δείχνουν ότι ο αριθμός των σπερματοζωαρίων — ένα βασικό μέτρο της ανδρικής γονιμότητας — έχει μειωθεί σχεδόν κατά 52% από το 1973 έως το 2018, με την πτώση να επιταχύνεται τα τελευταία χρόνια. Αυτή η πτώση δεν επηρεάζει μόνο την πιθανότητα σύλληψης. Μια χαμηλή ποιότητα σπέρματος μπορεί να σχετίζεται και με γενικότερη υγεία του άνδρα, καθώς οι ειδικοί βλέπουν τη δυσκολία στη γονιμότητα ως ένα πρώιμο δείκτη πιθανών μελλοντικών προβλημάτων, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη και μεταβολικές διαταραχές.

Επιπλέον, ακόμη και όταν ένας άνδρας μπορεί να τεκνοποιήσει, η ποιότητα του σπέρματος επηρεάζει την υγεία του μελλοντικού παιδιού. Το σπέρμα μεταφέρει όχι μόνο γενετικό υλικό αλλά και επιγενετικά «μηνύματα» που επηρεάζουν την ανάπτυξη και μακροχρόνια υγεία του παιδιού. Για παράδειγμα, η παχυσαρκία είναι πιθανόν να επηρεάσει το βάρος και την υγεία των απογόνων.

Ανδρική γονιμότητα: Γιατί η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο

Τι προκαλεί την ανδρική υπογονιμότητα

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να μειώσουν την ανδρική γονιμότητα:

• Χαμηλός αριθμός σπερματοζωαρίων ή μειωμένη κινητικότητα.
• Ορμονικές ανισορροπίες και προβλήματα στους όρχεις.
• Υπερβολικό βάρος, κακή διατροφή και έλλειψη άσκησης.
• Κάπνισμα, χρήση αλκοόλ και ουσιών.
• Έκθεση σε χημικά περιβαλλοντικά τοξικά.
• Θερμότητα στους όρχεις (π.χ. επαγγελματικές συνθήκες).
• Γήρανση και γενετικοί παράγοντες.
• Λήψη τεστοστερόνης ως συμπλήρωμα, που στην πραγματικότητα καταστέλλει την παραγωγή σπέρματος.

Πολλοί από αυτούς τους παράγοντες μπορούν να βελτιωθούν με αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως υγιεινή διατροφή, περιορισμός αλκοόλ και καπνού, τακτική άσκηση και αποφυγή περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων.

Πόσο ακριβές είναι το σπερμοδιάγραμμα;

Αντιμετώπιση ανδρικής υπογονιμότητας

Οι ειδικοί συνιστούν στους άνδρες να μην καθυστερούν μια εξέταση γονιμότητας, ειδικά αν προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί για πάνω από 6–12 μήνες. Μια απλή εξέταση σπέρματος είναι σχετικά γρήγορη και μπορεί να δώσει πολύτιμες πληροφορίες για την αναπαραγωγική υγεία.

Επιπλέον, μερικές βελτιώσεις στον τρόπο ζωής χρειάζονται μόνο μερικούς μήνες για να δείξουν αποτελέσματα, γιατί η παραγωγή νέου σπέρματος ολοκληρώνεται σε περίπου 70–90 ημέρες.

Τέλος, αν χρειαστεί, υπάρχουν και ιατρικές θεραπείες όπως φάρμακα, χειρουργικές επεμβάσεις ή υποβοηθούμενες τεχνικές όπως IVF με μικρογονιμοποίηση (ICSI).

^{με πληροφορίες από το parents.com}