Εγκυμοσύνη και εργασία: Πώς να αντιμετωπίσετε τις πρωινές ναυτίες στο γραφείο

Για τις περισσότερες ασθένειες, η άδεια λίγων ημερών από την εργασία επαρκεί. Τι γίνεται, όμως, όταν η αδιαθεσία διαρκεί μήνες; Για πολλές εγκύους, η ναυτία και ο έμετος είναι καθημερινότητα — και όχι μόνο το πρωί, όπως συχνά αναφέρεται.

Εμετοφοβία στην εγκυμοσύνη: Πώς θα την αντιμετωπίσετε

Σύμφωνα με στατιστικά, έως και επτά στις δέκα εγκυμοσύνες συνοδεύονται από ναυτία και εμετούς, με τα συμπτώματα να κυμαίνονται από ήπια ως εξουθενωτικά. Για κάποιες γυναίκες, η αδιαθεσία υποχωρεί με την πάροδο του χρόνου. Για άλλες, επιμένει έως και τον τοκετό. Στο 1-3% των περιπτώσεων εμφανίζεται η σοβαρή μορφή, γνωστή ως υπερέμεση της κύησης , που μπορεί να απαιτήσει νοσηλεία.

Πώς να αντιμετωπίσετε την υπερέμεση κύησης- Μια μαμά εξομολογείται

Οι συνέπειες στην επαγγελματική ζωή είναι σημαντικές. Η συνεχής ναυτία και οι συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα δυσκολεύουν τη συγκέντρωση και την παραγωγικότητα. Αν και συχνά αποκαλείται «πρωινή αδιαθεσία» , μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας. Παρ’ όλα αυτά, πολλές γυναίκες διστάζουν να πάρουν άδεια, από φόβο μήπως θεωρηθούν «ανίκανες». Το φαινόμενο αυτό έχει αποκτήσει και όνομα:«pregnancy presenteeism». Πρόκειται για έναν όρο που δεν έχει μέχρι στιγμής καθιερωμένη απόδοση στα ελληνικά, αλλά περιγράφει μια πολύ συχνή πραγματικότητα: την παρουσία μιας εγκύου στον χώρο εργασίας, παρά την αδιαθεσία ή τις δύσκολες σωματικές και ψυχικές συνθήκες της κύησης, επειδή νιώθει πίεση να μην χαρακτηριστεί αδύναμη, «προβληματική» ή λιγότερο ικανή.

Με άλλα λόγια, πρόκειται για την τάση των εγκύων εργαζομένων να συνεχίζουν να εργάζονται κανονικά, ακόμα κι όταν είναι εμφανώς αδιάθετες, από φόβο μήπως στιγματιστούν ή χάσουν τον επαγγελματικό σεβασμό. Το φαινόμενο συνδέεται συχνά με ενοχές, χαμηλή αυτοεκτίμηση και έλλειψη υποστήριξης από τον εργασιακό χώρο.

«Η ναυτία και η αδιαθεσία στην εγκυμοσύνη συχνά υποτιμώνται, παρότι επηρεάζουν σοβαρά την εργασιακή απόδοση και την ψυχική υγεία», σημειώνει η ψυχοθεραπεύτρια Jenny Warwick.

Η συνεχής αδιαθεσία ενδέχεται να προκαλέσει έντονο άγχος, μείωση της αυτοεκτίμησης και συναισθηματική εξάντληση. Όταν το περιβάλλον υποβαθμίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης, το αίσθημα απομόνωσης εντείνεται.

Μιλήστε στον εργοδότη σας – ακόμα και πριν το πρώτο τρίμηνο

Η επικοινωνία με τον προϊστάμενο είναι κρίσιμη, ειδικά όταν τα συμπτώματα είναι έντονα. Ωστόσο, πολλές γυναίκες διστάζουν, κυρίως λόγω του φόβου στιγματισμού. Επιπλέον, η άτυπη «υποχρέωση» να παραμείνει η εγκυμοσύνη μυστική στο πρώτο τρίμηνο, όταν τα συμπτώματα κορυφώνονται, επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση.

«Αξίζει να γίνει η συζήτηση όταν νιώσετε έτοιμες, ακόμη κι αν είναι νωρίς στην εγκυμοσύνη. Η έγκαιρη υποστήριξη μπορεί να κάνει τη διαφορά», επισημαίνει η Warwick.

Δεν είναι απαραίτητο να μπείτε σε λεπτομέρειες. Αρκεί να είστε σαφείς για τα συμπτώματα και πώς επηρεάζουν την εργασία σας. Εστιάστε στις προσαρμογές που θα σας βοηθήσουν να συνεχίσετε αποτελεσματικά. Αν νιώθετε άβολα, γράψτε τα βασικά σημεία της συζήτησης και εξασκηθείτε με ένα έμπιστο πρόσωπο. Και φυσικά, ζητήστε εμπιστευτικότητα αν δεν είστε έτοιμες να μοιραστείτε την εγκυμοσύνη σας δημόσια.

Άδεια μητρότητας: Οι βασικές αλλαγές με το νέο νόμο

Ποιες προσαρμογές μπορείτε να ζητήσετε

Μικρές αλλαγές μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο. Η ευελιξία είναι το «κλειδί»: αλλαγές στο ωράριο, τηλεργασία, ή περιορισμός των μετακινήσεων και των συναντήσεων είναι μερικές από τις επιλογές. Αν το περιβάλλον είναι αποπνικτικό ή με έντονες μυρωδιές, ζητήστε εργασία από το σπίτι ή χώρο απομόνωσης στο γραφείο.

Στις δύσκολες μέρες, ένα ήσυχο δωμάτιο μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά. Ταυτόχρονα, η συνεχής ερώτηση «είσαι καλά;» από συναδέλφους μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Τα συχνά διαλείμματα για καθαρό αέρα ή ένα ελαφρύ σνακ είναι επίσης κρίσιμα.

«Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια σταδιακή επιστροφή στην εργασία μετά από αναρρωτική άδεια εγκυμοσύνης μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια», αναφέρει η Warwick.

Τι λέει ο νόμος

Οι έγκυες εργαζόμενες προστατεύονται νομικά από τον Νόμο για την Ισότητα του 2010 στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οποιαδήποτε απουσία λόγω εγκυμοσύνης πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά από την τυπική αναρρωτική άδεια.

«Δεν επιτρέπεται η χρήση της εγκυμοσύνης σε αξιολογήσεις απόδοσης, πειθαρχικά μέτρα ή αποφάσεις απόλυσης», ξεκαθαρίζει η Hannah Strawbridge, ιδρύτρια του νομικού γραφείου Han Law.

Όπως τονίζει, εργοδότες που αγνοούν τη νομοθεσία ενδέχεται να προχωρήσουν σε παράνομες ενέργειες, όπως η ενεργοποίηση διαδικασιών απουσίας. Επίσης, οι εργοδότες έχουν υποχρέωση να εξετάσουν "εύλογες προσαρμογές" αν η εγκυμοσύνη επηρεάζει την ικανότητα εργασίας.

Για τις αυτοαπασχολούμενες, όμως, το νομικό πλαίσιο είναι ασαφές. Δεν προβλέπεται αναρρωτική άδεια ή υποστήριξη, και η οικονομική αβεβαιότητα μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση. Η Επίδομα Μητρότητας χορηγείται αργότερα — και όχι στα πρώτα, πιο δύσκολα στάδια.

Ελληνικό εργατικό δίκαιο: Τι ισχύει για εγκύους με αδιαθεσία

Στην Ελλάδα, οι εργαζόμενες κατά την εγκυμοσύνη και τη λοχεία προστατεύονται από το άρθρο 15 του Ν. 3488/2006, σε εναρμόνιση με τις ευρωπαϊκές Οδηγίες.

Άδεια ασθενείας λόγω εγκυμοσύνης

Αν η αδιαθεσία συνδέεται με την κύηση, χορηγείται αναρρωτική άδεια με ιατρική γνωμάτευση, η οποία δεν μπορεί να θεωρηθεί καταχρηστική ή να χρησιμοποιηθεί εναντίον της εργαζόμενης.

Προστασία από απόλυση

Η εργαζόμενη δεν μπορεί να απολυθεί από την ανακοίνωση της εγκυμοσύνης της και για διάστημα 18 μηνών μετά τον τοκετό, εκτός αν συντρέχει σοβαρός λόγος ανεξάρτητος της εγκυμοσύνης (Ν. 1483/1984, άρθρο 15).

Εύλογες προσαρμογές

Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να προσαρμόσει το περιβάλλον εργασίας για να προστατεύσει την υγεία της εγκύου (Π.Δ. 176/1997). Αυτό περιλαμβάνει αλλαγές στο ωράριο, απαλλαγή από συγκεκριμένα καθήκοντα ή δυνατότητα τηλεργασίας όπου είναι δυνατό.

Καταγγελία για δυσμενή μεταχείριση

Η εργαζόμενη μπορεί να απευθυνθεί στην Επιθεώρηση Εργασίας (ΣΕΠΕ) ή και στον Συνήγορο του Πολίτη, αν δεχθεί πίεση, δυσμενή μεταχείριση ή απειλή απόλυσης λόγω της εγκυμοσύνης.

Επιδόματα μητρότητας: Ποιες γυναίκες τα δικαιούνται,πώς υπολογίζονται

Χτίζοντας ένα υποστηρικτικό περιβάλλον

Η εγκυμοσύνη, και ιδίως η ναυτία που τη συνοδεύει, δεν είναι μια «φυσιολογική ταλαιπωρία» που απλώς πρέπει να υπομείνει κανείς. Η αντιμετώπιση αυτής της πραγματικότητας με κατανόηση και πρακτική στήριξη μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Οι εργοδότες και οι συνάδελφοι έχουν τη δύναμη να διαμορφώσουν ένα εργασιακό περιβάλλον όπου οι έγκυες εργαζόμενες δεν φοβούνται να ζητήσουν βοήθεια. Είτε αυτό σημαίνει ευέλικτο ωράριο, πρόσβαση σε ήσυχο χώρο ή απλώς κατανόηση για τη μειωμένη απόδοση, κάθε πράξη μετράει.

Η αναγνώριση του αντίκτυπου της εγκυμοσύνης στην καθημερινότητα είναι το πρώτο βήμα για τη δημιουργία πιο υγιών και ανθρώπινων χώρων εργασίας.

^{Πηγή περιεχομένου: Το άρθρο βασίστηκε στο: “How to cope with pregnancy sickness at work”}