Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι της μήτρας, οι οποίοι προέρχονται από το μυϊκό τοίχωμά της. Η αύξηση του μεγέθους των μορφωμάτων αυτών εξαρτάται από την έκκριση οιστρογόνων από τις ωοθήκες.
Σπανίως εμφανίζονται ινομυώματα πριν από την έναρξη της εμμήνου ρύσεως, δηλαδή την εμμηναρχή, ενώ κατά κανόνα μετά από την εμμηνόπαυση το μέγεθος των ινομυωμάτων παρουσιάζει μείωση.
Όπως αναφέρεται και σε μελέτη του 2012 εκτιμάται, πως το ποσοστό των γυναικών με ινομυώματα κυμαίνεται μεταξύ του 5% και του 12%. Εντούτοις, ενδιαφέρον παρουσιάζει μελέτη του 2003, οι συντάκτες της οποίας κατέληξαν στο συμπέρασμα, πως ενδεχομένως το ποσοστό των γυναικών με ινομυώματα να αγγίζει ακόμα και το 80%, αν ανήκουν στη μαύρη φυλή ή το 70% των γυναικών, που ανήκουν στη λευκή φυλή!
Δύο είναι κατά βάσιν τα προβλήματα, που προκαλούνται σε αρχόμενη κύηση εξαιτίας της παρουσίας ινομυωμάτων.
Πόσο συχνά τα ινομυώματα προκαλούν αποβολή;
Στα πλαίσια μελέτης του 1981 συνελέγησαν στοιχεία από την κατάσταση 4714 γυναικών, οι οποίες είχαν υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση των ινομυωμάτων. Οι συντάκτες της συγκεκριμένης μελέτης μεταξύ άλλων παρατήρησαν, πως το ποσοστό των αποβολών από το 41%, που ήταν πριν την επέμβαση, έπεφτε στο 19% μετά από αυτή.
Νεώτερη μελέτη του 2001 κατέληξε σε παρόμοια συμπεράσματα. Συγκεκριμένα, το ποσοστό αποβολής, που κατεγράφη μεταξύ των γυναικών με ινομυώματα ήταν σχεδόν διπλάσιο από το αντίστοιχο ποσοστό μεταξύ των γυναικών, των οποίων η μήτρα δεν έφερε τέτοιου είδους μορφώματα (14% έναντι 7,6% αντίστοιχα). Μάλιστα ακόμα μεγαλύτερη πιθανότητα αποβολής αντιμετώπιζαν οι γυναίκες με περισσότερα ινομυώματα (ποσοστό 23,6%).
Φαίνεται εξάλλου, πως οι πιθανότητες αποβολής σε πρώιμο στάδιο της κύησης εξαρτώνται σε κάποιο βαθμό και από τη θέση των ινομυωμάτων (βλ. εικόνα).
Έτσι, όπως αναφέρεται και σε μελέτη του 2010, πιθανότερη είναι η αποβολή, αν τα ινομυώματα εντοπίζονται στο «σώμα» της μήτρας, ενώ αν αυτά εντοπίζονται κοντά στον τράχηλο, οι πιθανότητες αποβολής είναι μάλλον χαμηλότερες. Επίσης, με το ενδεχόμενο αποβολής σχετίζονται κατά κύριο λόγο τα ενδοτοιχωματικά ινομυώματα (δηλαδή αυτά, που εντοπίζονται εντός του μυϊκού τοιχώματος της μήτρας) και τα υποβλεννογόνια (δηλαδή αυτά, που «προβάλλουν» εντός της ενδομητρικής κοιλότητας).
Γιατί τα ινομυώματα προκαλούν αποβολή;
Οι ακριβείς μηχανισμοί, μέσω των οποίων τα ινομυώματα εμπλέκονται στην πρόκληση αποβολής, δεν έχουν προς το παρόν διασαφηνισθεί. Εντούτοις, έχουν διατυπωθεί διάφορες επ’ αυτού θεωρίες.
Ενδέχεται η παρουσία ινομυωμάτων να προκαλεί:
- διαταραχές στη ροή του αίματος από και προς τη μήτρα και κατ’ επέκταση διαταράσσεται και η παροχή αίματος στον πλακούντα και στο αναπτυσσόμενο έμβρυο
- διαταραχές στη ροή του αίματος προς τον ιστό, που καλύπτει την ενδομητρική κοιλότητα, επί του οποίου εμφυτεύεται το έμβρυο και ονομάζεται ενδομήτριο, με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση της εμφύτευσης αυτής
- αύξηση των πιθανοτήτων εκδήλωσης συσπάσεων της μήτρας
- δυσκολίες στην αύξηση του μεγέθους της ενδομητρικής κοιλότητας, η οποία είναι απαραίτητη, προκειμένου εντός αυτής να «φιλοξενηθεί» το ραγδαίως αναπτυσσόμενο έμβρυο
- «συμπίεση» του εμβρύου, ειδικά αν το ινομύωμα προβάλλει εντός της ενδομητρικής κοιλότητας
Τα ινομυώματα και η πρόκληση αιμορραγίας στο πρώτο τρίμηνο
Η εκδήλωση κολπικής αιμόρροιας κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης είναι πάντα ένα σύμπτωμα, το οποίο προκαλεί (και δικαίως) ανησυχία.
Η συσχέτιση της εκδήλωσης κολπικής αιμόρροιας κατά το πρώτο τρίμηνο με την παρουσία ινομυωμάτων είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες, όπως φαίνεται και από μελέτη του 1984.
Εντούτοις, η συσχέτιση αυτή επιβεβαιώνεται και από νεώτερα στοιχεία, όπως αυτά, που δημοσιεύθηκαν σε μελέτη του 2016, στην οποία συμπεριελήφθησαν 4.509 γυναίκες. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα των ερευνητών, ακόμα και μικρά ινομυώματα είναι δυνατόν να προκαλέσουν την εκδήλωση κολπικής αιμόρροιας σε αρχόμενη κύηση, η οποία κατά κανόνα συνδυάζεται και με την εκδήλωση κοιλιακού άλγους. Μάλιστα, οι πιθανότητες εκδήλωσης των συμπτωμάτων αυτών αυξάνονται ανάλογα και με τον αριθμό των ινομυωμάτων στη μήτρα της γυναίκας.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Zimmermann A, Bernuit D, Gerlinger C, Schaefers M, Geppert K. Prevalence, symptoms and management of uterine fibroids: an international internet-based survey of 21,746 women. BMC Womens Health. 2012 Mar 26;12:6. doi: 10.1186/1472-6874-12-6. PMID: 22448610; PMCID: PMC3342149.
Baird DD, Dunson DB, Hill MC, Cousins D, Schectman JM. High cumulative incidence of uterine leiomyoma in black and white women: ultrasound evidence. Am J Obstet Gynecol. 2003 Jan;188(1):100-7. doi: 10.1067/mob.2003.99. PMID: 12548202.
Buttram VC Jr, Reiter RC. Uterine leiomyomata: etiology, symptomatology, and management. Fertil Steril. 1981 Oct;36(4):433-45. doi: 10.1016/s0015-0282(16)45789-4. PMID: 7026295.
Benson CB, Chow JS, Chang-Lee W, Hill JA 3rd, Doubilet PM. Outcome of pregnancies in women with uterine leiomyomas identified by sonography in the first trimester. J Clin Ultrasound. 2001 Jun;29(5):261-4. doi: 10.1002/jcu.1031. PMID: 11486319.
Lee HJ, Norwitz ER, Shaw J. Contemporary management of fibroids in pregnancy. Rev Obstet Gynecol. 2010 Winter;3(1):20-7. PMID: 20508779; PMCID: PMC2876319.
Winer-Muram HT, Muram D, Gillieson MS. Uterine myomas in pregnancy. J Can Assoc Radiol. 1984 Jun;35(2):168-70. PMID: 6384226.
Michels KA, Hartmann KE, Archer KR, Ye F, Edwards DR. The Relationship between Total Fibroid Burden and First Trimester Bleeding and Pain. Paediatr Perinat Epidemiol. 2016 Mar;30(2):115-23. doi: 10.1111/ppe.12256. Epub 2015 Nov 3. PMID: 26525634; PMCID: PMC4749406.
