Ο πατέρας μου; Δεν υπάρχει!!!
Γράφει η Σόνια Χαϊμαντά
Δεν θα γράψω για τον πατέρα μου. Τίποτα απολύτως. Ούτε θα του αφιερώσω τραγούδια τύπου «έφυγες νωρίς», ούτε θα παραφράσω τίτλους βιβλίων όπως το «Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς». Θεωρώ εντελώς προσωπική ιστορία τα 13 χρόνια που έζησα μαζί με τον πατέρα μου - και τέλος. Τελεία και παύλα.
Δεν ενδιαφέρει άλλωστε και κανέναν. Τι κληρονόμησα; Ένα ξεκούρδιστο βιολογικό ρολόι που με έκανε να αναβάλω διαρκώς την απόφασή μου να γίνω μάνα (με έκανε στα 45 του), ένα χοντροκομμένο αίσθημα περί δικαίου και μια αίσθηση χιούμορ, σε πολύ μικρότερη δόση ευτυχώς… Γιατί το να βάζω ψεύτικες κατσαρίδες αγορασμένες από μαγαζάκια της Ομόνοιας με τρικ της πλάκας, μέσα στο φαγητό της θείας Μαίρης από την Αμερική που ερχόταν μια φορά στα 5 χρόνια σπίτι μας αφήνοντας και ένα 100δόλαρο για σουβενίρ και να κακαρίζω μετά σαν τρελή, ήταν στα όρια του γκροτέσκου. Πιστέψτε με. Ο τύπος δεν είχε όριο.
Ο "ΑΙΩΝΙΟΣ ΕΦΗΒΟΣ"
Θεωρούσε ότι ήταν ΟΚ και πολιτικά ορθό για τη δεκαετία του ‘70 το να βάζει πιπερόσκονη στα λουλούδια που πρόσφερε, δήθεν φρεσκοκομμένα από τον κήπο μας, στις τρελούτσικες αδελφές της μαμάς μου με τη γνήσια προφορά της ντοπολαλιάς από τον Βόλο. Που μετά τον κυνηγούσαν με το τακούνι στο χέρι. «Δεν είναι αστεία αυτά Δημήτρη» θυμάμαι να λέει συχνά η μαμά μου.
Δεν ήταν αστείο το να χαλάσει την πρώτη νύχτα του τρίτου γάμου του 60άρη θείου μου με καντάδες βυζαντινής μουσικής και ρέκβιεμ, ξέρετε αυτά που παίζουν στις εκκλησίες όταν κάποιος πεθαίνει, κάτω από το μπαλκόνι του. Σαν να ήταν κανένα παιδαρέλι. Η μήπως ήταν;
Πάντως με τον αδελφό μου κατουριόμασταν από τα γέλια όταν ο μπαμπάς είχε πει σε κάπως …σιτεμένη ασθενή του (μετά από μικροβιολογικές εξετάσεις) ότι ήταν έγκυος. Εκείνη είχε περάσει τα 55 και το πίστεψε και αυτός ήταν ο γιατρός της! Η όταν υποχρέωνε Πρωταπριλιά τη μαμά μου να φορέσει μαύρα από την κορφή ως τα νύχια επειδή δήθεν είχε πεθάνει η αγαπημένη του θεία που ζούσε και βασίλευε (στο κοσμικό Κολωνάκι) και την περίμενε (τη μαμά μου) ανυποψίαστη για τη χοντράδα (του μπαμπά μου) με το τραπέζι στρωμένο όταν εκείνη έσπευδε στο σπίτι της για να συλλυπηθεί τους οικείους της.
Αυτός ήταν ο πατέρας μου, ένας αιώνιος έφηβος, ένας πλακατζής, ένας θα μου επιτρέψετε να πω, με τη γλώσσα της ψυχανάλυσης του περιπτέρου… διανοούμενος που ξόρκιζε τον φόβο του θανάτου. Δεν τα κατάφερε ούτε το φόβο να ξορκίσει, ούτε και να κάνει βουντού στο Θάνατο. Είχε τόση πλάκα που τελικά τη φόρεσε πάνω του -ξέρω, δεν είναι αστείο. ;Aλλωστε από ένα αστείο έφυγε.
Η ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Θυμάμαι που στο παλιό μας σπίτι είχε τη φαεινή ιδέα να κορνιζάρει όλες τις προσωπικότητες που θαύμαζε -το διδακτικό Τολστόι, τον αινιγματικό Κάφκα, τον πατέρα της μουσικής, τον Μπετόβεν, τον ειρηνοποιό Γκάντι, τον Επίκουρο, τον Αριστοτέλη, τον Ιησού Χριστό (εννοείται), τον Ντοστογιέφσκι, τον Έγκελς. Με αυτό το τρελό, παράταιρο αλλά πάντα βαρετό (ήταν ασπρόμαυρες) και πάντα φοβιστικό (ιδίως όταν έπρεπε να διανύσω τη διαδρομή κρεβάτι - τουαλέτα το βράδυ) parade αταίριαστων περσόνων μεγάλωσα και το photo gallery της νομεκλατούρας της Τέχνης και των Γραμμάτων 20 αιώνων είχε δώσει τη θέση του στις οικογενειακές φωτογραφίες.
Ούτε φωτογραφίες με μαγιό, ούτε γαμήλια ενσταντανέ των γονιών μου με φόντο αφίσα με τον Πύργο του Αιφελ, ούτε τα πεθερικά να χασκογελάνε επειδή… Ρωμιός αγάπησε Ρωμιά. Τίποτα. Θυμάμαι (και γελάω ακόμη) που ήθελα να κρεμάσω κι εγω φωτογραφία του Πασχάλη, τόσο μου έκοβε, να βάλω το μικρό μου λιθαράκι στους αθάνατους, για να εισπράξω το βλοσυρό του βλέμμα. «Αυτή είναι η αληθινή οικογένειά σου, Σοφία», ψέλισσε αυστηρά ο πατέρας μου, προφανώς θέλοντας να μου δείξει ότι έπρεπε να ακονίσω το μυαλό και το πνεύμα μου. Έπαιζε πολύ με το συμβολισμό, ήταν η εποχή βλέπετε.
Είχε γεννηθεί το 1918, τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι κι εγώ σύστηνα το “πάνθεον της διανόησης” ως συγγενείς μου. Σοβαρά, δεν κάνω πλάκα, το είχα πιστέψει στα 8 μου. Ξεναγούσα τους συμμαθητές μου από το Δημοτικό στο σπίτι μου σκαρφαλώνοντας στο γενεαλογικό δέντρο των ηρώων των βιβλίων, της Μουσικής και της Τέχνης. Έτσι ο Ντα Βίντσι ήταν ο μακρινός θείος του προπροπροπροπάπου από τη Φλωρεντία και ο Μπαχ ο βαρύς κι ασήκωτος μπατζανάκης του θείου της προπροπρογιαγιάς μου. Αυτή ήταν η “αγία οικογένεια” για τον πατέρα μου. Μια μέρα πρόσθεσε και τον Μαρξ, πρώτη μούρη στη φωτογραφική έκθεση του σαλονιού με τα βαριά έπιπλα και τη μηδενική ύπαρξη στοιχείων μοντερνισμού, φυσικά δοκιμάζοντας το όριο αντοχής των νεύρων της συντηρητικής μαμάς. Βλέπετε, ήμασταν στα χρόνια της Χούντας. «Μα ποιός τον ξέρει τον Μαρξ», ρώτησε ο πατέρας -φατσικά τουλάχιστον πολύ λίγοι τότε… Μετά έβαλε τον Μακάριο και τον Βενιζέλο, και πάτσισε. Και η βενιζελική μαμά χάρηκε. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήρθε πολύ μετά, δεν τον πρόλαβε, αλλά δεν θα του έκανε νομίζω ποτέ την τιμή…
ΓΙΑΤΙ Ο ΑΝΔΡΑΣ ΚΑΝΕΙ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΑ 80;
Αναρωτιόμουν πάντοτε γιατί η Φύση, ο Θεός, η Ζωή, έδωσαν στον άνδρα τη δυνατότητα να κάνει παιδί στα 50, τα 60, τα 70. Οι επιστήμονες το εξηγούν με επιστημονικά κριτήρια και παραμέτρους γονιμότητας…. Καλά. Δεν αγοράζω. Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι ο άνδρας ωριμάζει πιο μετά από τη γυναίκα. Κάποια ακραία άποψη κάνει λόγο για επίγνωση της Φύσης ότι ο άνδρας δεν χρειάζεται προσδόκιμο ζωής για να τεκνοποιήσει, αλλά μόνο ικανότητα γονιμοποίησης. Πολύ άδικο, τραγικά άδικο. Δηλαδή για το μεγάλωμα ενός παιδιού χρειάζεται μια νέα μάνα με τον πατέρα να έχει εξαντλήσει το ρόλο του στη σύλληψη; No way…
Ορισμένοι το συσχετίζουν με το πολυγαμικό DNA του άνδρα. Τσιλιμπουρδίζει, άρα χωρίζει, άρα κάνει πολλούς γάμους, άρα πρέπει να μπορεί να κάνει πάντα παιδιά. Σαχλαμάρα μαθηματική εξίσωση. Ο δικός μου πατέρας άργησε να με κάνει, επειδή θα έφευγε νωρίς. Φρόντισε να μου αφήσει συγγενείς όλη την ιστορία της Τέχνης και της Επιστήμης. Φυσικά δεν τους γνώρισα όλους, άλλους δεν τους κατάλαβα, πολλούς δεν τους άντεξα, τον Μπαχ επίσης δεν τον χώνεψα, το ξανάπα αυτό.
Μ’αρέσει που ο μπαμπάς μου ζει μέσα από αυτούς. Δεν έγραψε ποτέ τίποτα, δεν μελοποίησε τίποτα, δεν ζωγράφισε ποτέ… Μπορεί το minimal σπίτι μου σήμερα να μην έχει ούτε μισή φωτό κάποιου σπουδαίου. Σπουδαίοι στο σπίτι μου είναι η κόρη μου και ο πατέρας της. Τώρα που το σκέφτομαι ούτε η φωτογραφία του πατέρα μου κρέμεται κάπου. Είναι μια εκκρεμότητα που ίσως πρέπει να τακτοποιήσω. Για να αρχίσω κάποτε να κάνω και εγώ το photo gallery των ανθρώπων που ζουν ενώ έχουν φύγει…
Δεν θέλω να πω τίποτα για τον πατέρα μου. Κι όμως, ίσως τα είπα όλα.
