Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου: Μπορεί να βοηθήσει η διατροφή;

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) είναι μια κοινή, μακροχρόνια κατάσταση που περιλαμβάνει διάφορα συμπτώματα στην περιοχή του στομάχου και του εντέρου και μπορεί να περιλαμβάνουν κοιλιακές κράμπες, φούσκωμα, διάρροια, δυσκοιλιότητα και ατελές αίσθημα κένωσης. Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο και μερικές φορές μπορεί να επιδεινώνονται σε περιόδους στρες ή μετά την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών.

Το ΣΕΕ πιστεύεται ότι επηρεάζει έως και 1 στα 5 άτομα κάποια στιγμή στη ζωή τους, συνήθως εμφανίζεται για πρώτη φορά στις ηλικίες μεταξύ 20 και 30 ετών, ενώ επηρεάζει περίπου διπλάσιες γυναίκες από τους άνδρες. Η ακριβής αιτία του ΣΕΕ είναι άγνωστη. Ωστόσο, πολλές φορές τα συμπτώματα βελτιώνονται κάνοντας κάποιες διατροφικές αλλαγές.

Δείτε παρακάτω μερικές κοινές απορίες σχετικά με τη διατροφή και το ΣΕΕ:

Τι επίδραση έχουν οι διατροφικές συνήθειες στα συμπτώματα του ΣΕΕ;

Οι διατροφικές συνήθειες φαίνεται να επηρεάζουν τα συμπτώματα του ΣΕΕ ωστόσο δεν υπάρχει μία εξειδικευμένη διατροφή που πρέπει να ακολουθείτε αν έχετε ΣΕΕ. Ωστόσο, προσπαθήστε να ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή με τακτικά γεύματα. Είναι επίσης σημαντικό να τρώτε σε ένα ήσυχο περιβάλλον και να μη βιάζεστε κατά τη διάρκεια των γευμάτων.

Βοηθούν συγκεκριμένα είδη φυτικών ινών στην ανακούφιση ή στην επιδείνωση των συμπτωμάτων του ΣΕΕ;

Οι φυτικές ίνες είναι σημαντικές για την υγεία και μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνου του παχέος εντέρου. Οι ενήλικες πρέπει να καταναλώνουν 30 γραμμάρια φυτικών ινών ανά ημέρα που βρίσκονται σε φρούτα, λαχανικά και αμυλούχα τρόφιμα, όπως βρώμη, δημητριακά πρωινού, ζυμαρικά ολικής αλέσεως, ψωμί ολικής αλέσεως. Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για την επίδραση των διαφορετικών τύπων φυτικών ινών στα συμπτώματα του ΣΕΕ. Φαίνεται πως η προσθήκη λιναρόσπορων στη διατροφή στα δημητριακά πρωινού, το γιαούρτι ή τις σαλάτες μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση της δυσκοιλιότητας σε άτομα με ΣΕΕ. Ωστόσο το πίτουρο σιταριού δεν συνιστάται γενικά για άτομα με ΣΕΕ καθώς δεν φαίνεται να βοηθά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Τί επίδραση έχουν οι ζυμώσιμοι υδατάνθρακες στα συμπτώματα του ΣΕΕ;

Αυτό το είδος των υδατάνθρακων περιλαμβάνει τους ζυμώσιμους ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες που για συντομία ονομάζονται FODMAPs (fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols). Βρίσκονται σε ορισμένα δημητριακά, φρούτα, λαχανικά και γλυκαντικές ύλες, δεν πέπτονται στο λεπτό έντερο αλλά περνούν στο παχύ έντερο όπου ζυμώνονται από τα βακτήρια του εντέρου. Αυτό μπορεί να αυξήσει την παραγωγή υγρών και αερίων στο παχύ έντερο, γεγονός που μπορεί να εντείνει τα συμπτώματα του ΣΕΕ. Υπάρχουν δεδομένα που υποδηλώνουν ότι μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP μπορεί να είναι ευεργετική για ορισμένα άτομα με ΣΕΕ. Εάν σκέφτεστε να δοκιμάσετε μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο διαιτολόγο ώστε να διασφαλίσετε ότι θα λαμβάνετε όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεστε.

Τι επίδραση έχει το αλκοόλ και η καφεΐνη στα συμπτώματα του ΣΕΕ;

Αν και δεν είναι πλήρως επιβεβαιωμένο το αλκοόλ και η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του ΣΕΕ σε ορισμένα άτομα. Εάν πίνετε αλκοόλ ή καταναλώνετε καφεϊνη, μπορείτε να μειώσετε την πρόσληψή τους για να δείτε εάν αυτό βοηθά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων σας.

Μπορεί ο περιορισμός του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων να μειώσει τα συμπτώματα του ΣΕΕ;

Μπορεί να εμφανίζετε συμπτώματα παρόμοια με αυτά του ΣΕΕ (όπως διάρροια και φούσκωμα) εάν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη που βρίσκεται στο γάλα και τα προϊόντα του. Εάν πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε δυσανεξία στη λακτόζη, είναι σημαντικό να μιλήσετε με έναν επαγγελματία υγείας προτού αποκλείσετε το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα από τη διατροφή σας.

Πρέπει να αποφεύγω τα πικάντικα και λιπαρά τρόφιμα αν έχω ΣΕΕ;

Δεν είναι επιβεβαιωμένο, αλλά τα συμπτώματα του ΣΕΕ μπορεί να αυξηθούν μετά την κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και γι’αυτό καλό είναι τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά να περιορίζονται ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής. Επιπλέον τα πικάντικα τρόφιμα μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως η διάρροια σε ορισμένα άτομα. Ωστόσο, αξίζει να ληφθεί υπόψη ότι τα πικάντικα τρόφιμα συνήθως περιέχουν και άλλα συστατικά, όπως το κρεμμύδι και το σκόρδο, που έχουν επίδραση στα συμπτώματα του ΣΕΕ λόγω της περιεκτικότητάς τους σε FODMAPs.

Τι επίδραση έχει η πρόσληψη υγρών;

Η επαρκής είναι ενυδάτωση είναι πολύ σημαντική στο ΣΕΕ και συστήνεται σταδιακή αύξηση της πρόσληψης υγρών, ιδιαίτερα για όσους εμφανίζουν δυσκοιλιότητα. Είναι σημαντικό να στοχεύουμε τουλάχιστον σε 6-8 ποτήρια υγρών καθημερινά, ποσότητα που ποικίλλει ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο ζει κανείς, τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας και το ιατρικό ιστορικό κάθε ατόμου.

Μπορεί ένα συμπλήρωμα με προβιοτικά να βοηθήσει στα συμπτώματα;

Έχει γίνει αρκετή έρευνα για τα προβιοτικά και το ΣΕΕ, αλλά τα αποτελέσματα ακόμα δεν είναι ξεκάθαρα. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά προβιοτικά στελέχη (ποικιλίες) και προϊόντα συμπεριλαμβανομένων των γιαουρτιών, του κεφίρ και των συμπληρωμάτων. Τα προβιοτικά μπορεί να βελτιώσουν τα συμπτώματα του ΣΕΕ σε ορισμένα άτομα, αλλά είναι σημαντικό να βρείτε το προϊόν που λειτουργεί για εσάς. Δοκιμάστε ένα προϊόν για περίπου ένα μήνα έτσι ώστε να καταλάβετε αν σας βοηθά.

Δρ Ευσταθία Παπαδά, RD
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
e-mail: efpapada@gmail.com